KHÁM PHÁ : Nguyên nhân nước biển lại xanh

Trương Thanh Long

Sưu tầm - Biên soạn - Bình Luận

Tại sao nước biển màu xanh có vị mặn và bọt nước lại màu trắng? Đây là 3 thắc mắc thường thấy nhất về biển.


1. Màu xanh của biển đến từ đâu?

Nhiều người tin rằng hồ và biển chỉ có màu xanh bởi vì chúng phản ánh màu xanh của bầu trời. Vậy tại sao sông lại không có màu xanh như vậy?

Màu biểu xanh đẹp

Trên thực tế, nước biển có màu xanh vì chúng thật sự xanh. Khi những phân tử nước hấp thụ ánh sáng, chúng hấp thụ tần số đỏ nhiều hơn tần số của màu xanh, do đó, màu xanh thường xuất hiện trên bề mặt. Hiệu ứng nhỏ, nhưng màu xanh vẫn được nhìn thấy rõ ràng hơn khi quan sát qua các lớp nước.

Màu sắc của bầu trời cũng cung cấp một vai trò cho các đại dương xanh, nhưng chỉ khi mặt nước rất tĩnh mới có thể quan sát được. Thêm vào đó, nhờ bầu trời xanh phản chiếu xuống nên màu biển cũng đậm hơn màu trời. Điều này cũng lí giải rằng, nước biển màu xanh không phải vì sự phản chiếu của bầu trời. Bởi cùng dưới bầu trời đó mà lại có biển Đỏ và biển Đen nữa.

Biển Đỏ được gọi như vậy vì ở nơi đây luôn có một loại rong màu đỏ sống và phát triển mạnh. Cho nên dưới ánh sáng khuếch tán của bầu trời, biển có màu đỏ. Trong khi đó, biển Đen thì rất sậm màu vì nước biển chứa nhiều chất H2S (làm sậm màu nước biển bắt đầu từ độ sâu khoảng 100m trở xuống).

Biển Đỏ (nằm giữa châu Phi và châu Á).

Biển Đen (nằm giữa Đông Nam Châu Âu và vùng Tiểu Á).

2. Vậy vị mặn đặc trưng của nước biển do đâu mà ra?

Có người nói nước biển mặn vì hòa tan rất nhiều muối. Nhưng đó không phải câu trả lời thỏa đáng, bởi muối ở đâu mà ra? Không lẽ nước sông, nước hồ không có muối hòa tan mà chỉ có nước biển?

Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra câu trả lời thỏa đáng. Có hai giả thuyết được chấp nhận:

Giả thuyết thứ nhất cho rằng ban đầu nước biển cũng ngọt y hệt nước sông, nước hồ. Sau đó, muối từ trong nham thạch và các lớp đất xói mòn, theo mưa chảy ra các dòng sông. Rồi các dòng sông đổ về biển cả. Nước biển bốc hơi, trút xuống thành những cơn mưa. Mưa lại đổ ra các dòng sông... Cứ như vậy, theo thời gian, muối đã lắng đọng dần xuống biển, khiến biển ngày càng mặn hơn. Theo đó, dựa vào hàm lượng muối trong nước biển, người ta có thể tính ra tuổi của nó.

Giả thuyết thứ hai cho rằng, ngay từ đầu nước biển đã mặn như vậy. Lý do là các nhà khoa học thấy rằng, hàm lượng muối trong nước biển không tăng lên đều đặn theo tuổi của trái đất. Khi nghiên cứu những lớp đất đá trong các hang động bị nước biển tràn vào, người ta thấy rằng, hàm lượng muối trong nước biển luôn thay đổi, khi lên khi xuống chứ không cố định. Ðến nay, người ta vẫn chưa biết tại sao lại như vậy.


3. Vậy tại sao bọt biển lại trắng?

Khi nước ở trạng thái ''bọt'' cấu trúc nước vỡ ra, mất-đi-tính-phản-chiếu-màu-sắc (có nghĩa màu xanh của trời lúc này không được phản chiếu trong bọt nước nữa), nhưng lại tăng cường tính khuếch đại cường độ của ánh sáng, nên ta nhìn thấy bọt biển màu trắng sáng.

Bạn để ý ở các loại đèn pha sản xuất sau này người ta cũng lợi dụng đặc tính này khi tạo pha đèn dạng có gãy khúc lập thể, nhằm tạo ánh sáng trắng rõ hơn, triệt tiêu màu vàng còn lại của ánh sáng bóng điện.