THẾ GIỚI : Tổ chức khủng bố IS giàu nhất thế giới kiếm tiền từ đâu?

Trương Thanh Long

Sưu tầm - Biên soạn - Bình Luận

Nhiều người băn khoăn không biết IS lấy tiền từ đâu để hoạt động và gây tội ác? Giải đáp cho câu chuyện "làm giàu" này có thể kể đến doanh thu từ bán dầu mỏ, kinh doanh bất động sản và cướp ngân hàng.


Dầu mỏ

Các vựa dầu mỏ bị IS chiếm giữ ở Syria và Iraq là nguồn kiếm tiền chính của nhóm phiến quân này. Dù Mỹ và các nước đồng minh có vẻ dễ dàng ngăn chặn việc xuất khẩu dầu mỏ từ các khu vực lãnh thổ bị IS chiếm đóng, việc kiểm soát thị trường đen lại khó khăn hơn.

Nhóm khủng bố gần như chiếm hết dầu từ những mỏ dầu nhỏ và trung bình, sau đó dùng xe tải chở sang biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Tại đây các bên mua bán trao đổi hoặc đấu thầu. Việc buôn bán này là bất hợp pháp nên dầu được bán giảm giá rồi sau đó giá cả lại tăng biến động khi tiêu thụ trên thị trường chính thống. Những kẻ buôn lậu nhắn tin cho nhau qua Whatsapp để trao đổi hàng hóa. Theo Boston Globe, một số thương lái còn bán lại dầu từ IS cho chính chế độ của tổng thống al-Assad tại Syria.

Kể từ sau khi Mỹ và một số nước tham chiến và không kích vào các khu vực khai thác dầu và khí ga, nguồn thu nhập này đã bắt đầu giảm hẳn. Theo báo cáo, cho đến tháng 10/2014, Mỹ đã phá hủy khoảng một nửa cơ sở sản xuất dầu của IS. Mỹ cũng cố gắng định vị và nhắm vào những kẻ môi giới dầu mỏ và khuyến nghị Thổ Nhĩ Kỳ thắt chặt kiểm soát biên giới để ngăn chặn buôn lậu.


Thu thuế

IS nắm quyền kiểm soát trên diện rộng nên chúng có thể đánh thuế lên tất cả người dân sống tại khu vực đó. Ngoài những loại thuế thông thường, một số loại khác còn hơn cả “tra tấn”. IS đánh thuế lên tất cả mọi thứ như hàng hóa, nhu yếu phẩm, điện nước, viễn thông, tiền mặt, lương thưởng, giao thông, khảo cổ, và cộng đồng không phải người Hồi giáo nói chung.

Thomson Reuters dự tính hệ thống đánh thuế này thu về hơn 360 triệu USD/ năm cho IS. Có thể mô tả Syria hay Iraq tồn tại “2 chế độ” khi các tay súng IS và gia đình của chúng hưởng thụ miễn phí mọi dịch vụ như nhà cửa, y tế, trong khi những người khác phải trả thuế rất nặng.


Tiền chuộc bắt cóc

Theo báo cáo của LHQ tháng 10/2014, dự tính IS thu về 35 -45 triệu đô năm ngoái từ riêng tiền chuộc bắt cóc. Mỹ và Anh đã cố gắng hạn chế kênh tài chính này bằng cách ban hành quy định trả tiền chuộc cho khủng bố là bất hợp pháp.

Chính sách này có vẻ cứng rắn đối với nhiều gia đình có thân nhân bị bắt cóc, nhưng nhà chức trách khẳng định điều này sẽ khiến cho bọn khủng bố không có ý định bắt cóc dân Mỹ và Anh. IS cũng thu về một số tiền khổng lồ từ tiền chuộc bắt cóc tại chính Syria và Iraq, tất nhiên điều này nằm ngoài kiểm soát của Mỹ hay Anh.


Tiền viện trợ

Những khoản đóng góp là nguồn thu khá cơ bản cho nhóm phiến quân này. Ước tính IS nhận được gần 49 triệu USD trong khoảng 2013-2014 từ những doanh nhân, gia đình giàu có tại Ả-rập Xê-út, Qatar, Cô-oét, các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất. Nhiều nhà tài trợ đổ tiền cho IS vì nỗi sợ hãi và cả oán hận đối với Iran và Thủ tướng Syria. Theo Brookings Institution, trong năm 2013, nhiều mạnh thường quân ở Cô-oét đã chuyển hàng trăm triệu đô la cho nhiều nhóm nổi dậy ở Syria.

Sau khi cộng đồng quốc tế lên án các quốc gia về việc tài trợ khủng bố, chính quyền Ả-rập Xê-út và các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất đã có nhiều chính sách hạn chế tình trạng này. Tuy nhiên, nguồn tiền đổ vào IS thông qua các tổ chức từ thiện không đăng ký vẫn bị bỏ ngỏ.


Bán đồ cổ

Ở mỗi khu vực chiếm đóng, IS nắm quyền kiểm soát luôn cả bảo tàng, các bộ sưu tập cá nhân và khu khảo cổ học. Đây là nguồn cung cấp đồ cổ khổng lồ bao gồm những tác phẩm nghệ thuật và lịch sử vô giá. Từ đầu năm đến nay, IS đã chiếm hơn 4.500 khu lưu trữ văn hóa.

Một số đồ cổ đã bị phá hủy nhưng số khác được bán lại với giá trên trời tại các chợ nổi ở Thổ Nhĩ Kỳ và Jordan, nơi mua sắm của nhiều dân buôn hàng cổ đến từ Châu Âu và nhiều nước giàu khác. Hiện đây được coi là nguồn thu lớn thứ hai xếp sau bán dầu mỏ của tổ chức khủng bố này. Mỹ ước tính tổng giao dịch đồ cổ trong một năm của IS phải đạt đến hơn 100 triệu USD.


Cướp ngân hàng

Theo điều tra, IS thu về ít nhất nửa tỉ USD tiền mặt từ các chi nhánh của khắp ngân hàng quốc danh tại phía bắc và đông Iraq trong năm 2014. Một quan chức Mỹ tiết lộ với báo Guardian, trước thời Mosul, tổng tiền mặt và tài sản của IS là 875 triệu USD, sau đó cộng với 1,5 tỉ USD số tiền chúng cướp từ các nhà băng và giá trị vũ khí quân dụng.


Bán lại tài sản

Sau khi IS chiếm đóng phần lãnh thổ Iraq, chúng nắm giữ luôn các thiết bị, vũ khí, quân dụng của Mỹ để sử dụng hoặc bán lại. Tổ chức này cũng bán lại các thiết bị xây dựng, máy phát điện, dây cáp, ô tô, đồ đạc và nhiều sản phẩm khác.


Kinh doanh bất động sản

Theo Nigash.org, IS thu về một lượng lớn tiền mặt từ việc cho thuê và bán đấu giá tài sản của những người chúng giết hoặc ở các khu vực chiếm đóng mới. Tài sản của những cá nhân mà IS coi là kẻ thủ như quân đội, cảnh sát, chính phủ, chính trị gia, thẩm phán, viện kiểm sát đều bị chiếm giữ.

Theo một tài liệu khác, IS cho người dân thuê lại các tài sản này, dùng làm căn cứ cho các chiến binh, hoặc đầu tư xây sửa thành khách sạn 5 sao hoặc resort.