Trương Thanh Long
Sưu tầm - Biên soạn - Bình Luận
Tất nhiên, có cả những nước người ta cần trả 20-25 lần lương tháng để kiếm việc, tùy vào vị trí gì, ở đâu.
Nhìn chung, 'mua chức trong khu vực công' tức hối lộ để làm quan chức (bribery for government jobs) được nói là phổ biến ở châu Phi, Ấn Độ, Indonesia.
Nhưng trong bài 'Jobs for sale in Vietnam' - tạm dịch 'Chạy chức ở Việt Nam' (24/06/2016) tác giả Eric Sam Juan nêu ra các con số vượt mức quốc tế.
Nêu ví dụ một phụ nữ tên là Hoa (không phải tên thật), có học thức tốt, tiếng Anh giỏi, xin việc vào một ngân hàng ở Hà Nội, Eric Sam Juan viết:
"Để nhận việc, Hoa phải trả 500 triệu đồng (gần 20.000 euro). Và sau đó nhà băng sẽ trả cô khoản lương tháng chỉ 5 triệu đồng (200 euro, hoặc 225 USD)."
Nếu đúng như thế, giá tiền 'chạy việc' bình thường ở Hà Nội là 100 tháng lương, cao hơn ngưỡng 'trung bình ở các nước đang phát triển' quá nhiều.
"Dù lương tháng chỉ bằng 200 euro, người ta sẵn sàng chi 10 nghìn euro (11,250 USD) cho một vị trí."
Bài báo cũng trích một báo cáo hồi 2015 của Provincial Governance and Public Administration Performance Index (PAPI), do Chương trình phát triển LHQ bảo trợ, cho hay ở Việt Nam, gần một nửa người được hỏi nói "tiền hối lộ phải được trả để vào làm trong khu vực nhà nước".
Các đường dây này có bảo trợ (patronage) nên tham nhũng thành "hiện tượng mang tính hệ thống" ở Việt Nam, báo cáo này viết.
Hà Nội đi đầu?
Vẫn bài viết cho hay ở Hà Nội, "86% người được hỏi đã tính đến chuyện chi tiền hối lộ là cần thiết để có việc trong khu vực công".
Các tài liệu quốc tế nêu ra 3 vấn đề của việc bán chức và mua chức.
1. Một là việc vi phạm các chuẩn mực chuyên nghiệp về tuyển chọn, và vi phạm pháp luật từ phía người tuyển việc. Kể cả khi hệ thống đặt ra các tiêu chuẩn đúng, người tuyển nhân viên với đã bẻ cong các chuẩn đó, vì thiên vị thân nhân, bạn bè, hoặc để kiếm lời cá nhân. Điều này làm công chúng mất niềm tin vào bộ máy và tính công bằng của nó.
2. Tác động xấu thứ hai chính là việc phân bổ sai nguồn nhân sự: người giỏi không được nhận việc đúng, còn người kém có thể vì trả tiền mà có việc.
3. Và tác động thứ ba chính là việc hình thành các nhóm mua bán hối mại quyền lực (clientelism), và tạo bè cánh, các nhóm tiếp tục tham nhũng.
Ở các hệ thống dân chủ không khoẻ mạnh cũng có hiện tượng mua phiếu, dùng tiền để vận động (lobby) vào các chức dân cử.
Ở Việt Nam hiện nay, có vẻ chủ đề này cũng đang được bàn thảo.
Bà Lê Thị Thu Ba - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng
Một báo Việt Nam gần đây trích lời bà Lê Thị Thu Ba - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo Cải cách Tư pháp Trung ương Đảng CSVN nói về nguy cơ thứ ba này:
"Thời gian qua chúng ta đã xử lý rất nhiều vụ việc tham ô, tham nhũng, qua những vụ việc này chúng ta có thể một cá nhân được đưa lên vị trí A, vị trí B nhiều khi không phải do cá nhân đó chạy mà là do một nhóm cán bộ thân tín của họ tham gia chạy. "
Như thế, ở Việt Nam hiện tượng góp tiền để chạy một chức thật cao cho ai đó rồi ban bổ lại lợi lộc đã xảy ra, chứ không phải chuyện kiếm một việc làm vì thiếu việc.
Bà Ba nói tiếp:
"Đương nhiên, khi được đưa lên vị trí đó thì anh sẽ phải phục tùng, phải phục vụ lợi ích cho cả nhóm và cho cá nhân họ."
Chính vì đây không còn là hiện tượng đơn lẻ, bài báo cũng thừa nhận: "Trên thực tế để phát hiện và chứng minh chạy chức, chạy quyền là vô cùng khó, vì thế, tỉ lệ phát hiện và xử lý cũng rất khiêm tốn, mang tính hình thức".
Hôm 04/03/2019, ông Phạm Minh Chính, Trưởng ban Tổ chức Trung ương của đảng cầm quyền ở Việt Nam cũng nói "phải chống cho được tiêu cực, chạy chức chạy quyền trong công tác cán bộ".
Trưởng Ban Tổ chức TƯ Phạm Minh Chính
Ông phát biểu mạnh mẽ, "Anh nào chạy chức thì không dùng", mà không nói rõ rằng cả bán chức và chạy chức đều là tội hình sự, theo luật của khá nhiều nước.
Ví dụ như ở Ấn Độ, điều 171B Luật Hình sự quy định hình phạt tù giam với quan chức, công chức nhà nước nhận hối lộ để "tạo điều kiện ưu đãi cho người khác" trong cung cấp dịch vụ, việc làm.
Tất nhiên, vấn đề của Ấn Độ và một số nước khác vẫn là tuy có luật nhưng làm sao áp dụng được xuyên suốt trong cả hệ thống.
BÌNH LUẬN
Biểu hiện của việc chạy chức, chạy quyền là tình trạng bổ nhiệm cán bộ không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, trong đó có cả người nhà, người thân, họ hàng, “cánh hẩu” xảy ra ở một số nơi, gây bức xúc trong dư luận xã hội… Dường như ở đâu đó, các vị trí chủ chốt cũng đã được “cài cắm” cho cán bộ được bổ nhiệm theo kiểu “siêu thần tốc”, thiếu trong sáng; theo kiểu “quan hệ, tiền tệ, hậu duệ” được giấu dưới vỏ bọc “đúng quy trình”, “đúng quy định” mà quên đi năng lực, phẩm chất của cán bộ, đảng viên… được quy hoạch bổ nhiệm.
Trong xã hội văn minh ngày nay, không chỉ riêng nước ta mà ở một số nước khác trên thế giới cũng vẫn còn tồn tại nạn chạy chức, chạy quyền… Có điều, ở mỗi quốc gia thì mức độ phức tạp có khác nhau. Ở Việt Nam, trong những năm gần đây, qua các phương tiện truyền thông đại chúng, người dân được biết đến không ít những vấn đề tiêu cực liên quan đến công tác cán bộ. Đặc biệt là nạn chạy chức, chạy quyền ngày càng có chiều hướng tinh vi, phức tạp… Cũng còn cán bộ, đảng viên có nhiều sai phạm, thậm chí bị kỷ luật nhưng vẫn được luân chuyển, lên chức, chỉ đến khi bị đưa ra ánh sáng công luận thì những tiêu cực liên quan mới được phơi bày...
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã từng phát biểu: Một số người có chức, có quyền giữ tác phong quan cách, gia trưởng, phụ trách địa phương nào, đơn vị nào, thì như một "ông vua con" ở đấy. Phát biểu của Tổng Bí thư như một cảnh báo về đặc quyền, đặc lợi do chức vụ, vị trí công tác mang lại cho những cán bộ, đảng viên suy thoái, biến chất.
Người ta lại bảo là : Phấn đấu lên chức cao hơn là để cống hiến cho đất nước, phục vụ nhân dân , để được làm người đầy tớ trung thành của nhân dân, góp chút sức lực nhỏ bé vào công cuộc xây dựng đất nước ....
Cao quý làm sao, vĩ đại làm sao
những con người dành cả cuộc đời để
CHẠY!
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire