Trương Thanh Long
Sưu tầm - Biên soạn - Bình Luận
Theo tin tổng hợp Internet - Bão Harvey đổ vào Texas từ thứ Bảy 26/08/2017 kéo theo mưa lớn chưa từng thấy đã làm ngập lụt gần như toàn bộ Houston, thành phố lớn thứ tư của Hoa Kỳ. Hơn 2 triệu dân Houston đang phải sống trong cảnh nước lụt phong tỏa. Tại Texas, bão lụt những ngày qua đã làm ít nhất 3 người thiệt mạng và những thiệt hại vật chất rất lớn.
Lượng nước của các sông trong khu vực Texas tăng đáng kể trong những ngày qua. Thống kê cho thấy mực nước của sông West Fork San Jacinto tăng mạnh nhất, khiến tình hình lũ lụt ngày càng tồi tệ. Cơ quan Thời tiết Quốc gia đánh giá mưa do bão Harvey đang gây ra "thảm họa lụt lội và đe dọa mạng sống đối với phần lớn dân cư ở phía đông nam Texas". Cơ quan này cảnh báo tình trạng sẽ tiếp tục tồi tệ thêm. Đồ họa: NYT.
Hậu quả cơn bão Harvey để lại tại một số khu vực thuộc Texas. Houston được coi là thành phố hứng chịu hậu quả nghiêm trọng nhất. Quan chức Texas chiều qua cho biết ít nhất 11 người đã thiệt mạng trong thảm họa này. Con số này bao gồm 6 người ở hạt Harris nơi có thành phố Houston, một người ở Rockport, gần nơi bão Harvey đổ bộ, một người ở La Marque và 3 người ở các khu vực khác. Nhà chức trách lo ngại số người chết sẽ tiếp tục tăng lên trong khi mưa lớn chưa có dấu hiệu giảm, nước sông dâng cao và lụt đang lan rộng tại khu vực vịnh Mexico. Đồ họa: NYT.
Mưa không ngừng trút xuống khu vực quanh vịnh Mexico. Cơ quan dự báo thời tiết nói mưa sẽ tiếp tục đổ xuống các khu vực của bang Texas và Louisiana từ nay cho tới ngày 31/8. Theo nhiều nguồn thống kê, Harvey đã trút lượng nước hàng chục tỷ m3 xuống bang Texas. Siêu bão Harvey, với sức gió hơn 200 km/h, là cơn bão mạnh nhất Mỹ phải hứng chịu trong 12 năm qua, kể từ siêu bão Charley năm 2004. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký ban hành tuyên bố thảm họa cho bang Texas. Đồ họa: NYT.
Đồ họa tóm lược các cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ vào Vịnh Mexico qua nhiều năm. Harvey là cơn bão cấp độ 4. Cơn bão đến nay đã ảnh hưởng đến 1/4 dân số bang Texas, tức khoảng 6,8 triệu người ở 18 hạt. Thống đốc bang Texas Greg Abbott gọi trận bão là "tin xấu và ngày càng xấu thêm". Đồ họa: NYT.
Houston những ngày mưa bão trong mắt người Việt
TTO 29/08/2017 - Cơn bão lớn này đang gây hệ lụy đặc biệt nghiêm trọng do mưa lớn nhiều ngày khiến nước lũ bắt đầu dâng. Các nguy cơ đe dọa sinh mạng con người vẫn đang rình rập.
Ở Mỹ, mỗi cơn bão đều được đặt tên riêng. Giống như một con người, bạn có thể nói đó là một người đàn ông hay một người phụ nữ khi nghe tới tên họ.
Mọi người thường bảo nhau nếu tên đó là phụ nữ (như Katrina 2005 hay Sandy 2012) thì mức độ sẽ nặng hơn rất nhiều. Harvey là tên một người đàn ông, nên có thể hậu quả cho tới hiện tại là ít hơn so với nhiều cơn bão trước đây. Nhưng nó vẫn chứa đựng bất ngờ và đau đớn không lường trước cho Houston và Texas - nơi có nhiều người Việt sinh sống.
24/08/2017
Cảnh báo được đưa ra trên khắp các phương tiện. Trong ngày này, mọi người đổ xô đi mua thức ăn dự trữ, nước và xăng. Dễ dàng thấy những hàng xe dài nối đuôi nhau tại các cây xăng, và những hàng dài chờ tính tiền trong Walmart hay các chợ khác.
25/08/2017
Mưa bắt đầu từ buổi sáng, kèm theo các cơn gió dù không quá mạnh. Mọi văn phòng, ngân hàng, siêu thị... đều gần như đóng cửa trước 14h vì dự báo cho biết Harvey sẽ đánh vào tâm tại Corpus Christi lúc 19h.
Khi hình ảnh của Corpus Christi - nơi được cho là chịu ảnh hưởng nhiều nhất - xuất hiện trên bản tin, mưa và gió mạnh bắt đầu tại Houston. Mọi người đều được khuyến cáo nên ở nhà và theo dõi thời sự. Điện thoại cá nhân liên tục nhận được cảnh báo về việc trú ẩn an toàn và đề phòng ngập.
26/08/2017
Mưa giảm, trời quang. Tin tức cho biết Harvey đã được giảm từ cấp 4 xuống cấp 1. Mọi chuyện có vẻ hứa hẹn và niềm tin rằng "người đàn ông" này khá tử tế có vẻ được khẳng định.
Nhưng sự thật không như vậy. Lốc xoáy xuất hiện ở nhiều nơi và ngay ở gần nơi tôi trọ, 50 căn nhà bị tốc mái và hư hại.
Điện thoại bắt đầu nhận được cảnh báo mới về lốc xoáy và “xin hãy trú ẩn an toàn ngay bây giờ”. Có hộ bị cháy vì sét đánh trúng, và thương vong bắt đầu được ghi nhận: một người không thể thoát ra khỏi ngôi nhà đang cháy, một người phụ nữ khác không thoát ra được khỏi chiếc xe hơi bị ngập nước của mình.
Điện thoại nhận được thông báo mới: “Xin hãy gọi 911 nếu bạn đang trong, và chỉ trong tình trạng bị đe dọa tới tính mạng”.
27/08/2017
“Kinh khủng, chưa từng có, đáng sợ...” là những tính từ xuất hiện trên các bản tin. Thị trưởng thành phố ra thông cáo: “Mọi nơi đều ngập. Nên tốt nhất là xin mọi người hãy đảm bảo an toàn và ở trong nhà của mình”. Hầu hết các tầng trệt đều ngập chìm trong nước, nhiều người phải trèo lên nóc nhà và chờ cứu hộ bằng trực thăng...
28/08/2017
Bản tin buổi sáng cập nhật đã có ít nhất 5 người chết và hàng chục người bị thương. Mưa vẫn tiếp tục, ít nhất là cho tới thứ tư. Lượng mưa trong ba ngày qua bằng lượng mưa của cả một mùa mưa bình thường tại Houston. Hôm nay là ngày đầu tiên của tuần, và cũng là ngày đầu tiên của kỳ học mùa thu, nhưng tất cả các trường và cơ quan đều tiếp tục đóng cửa.
Dân Mỹ mất mát hàng chục tỉ USD vì bão Harvey
Theo ước tính ban đầu, siêu bão Harvey có thể gây thiệt hại về tài sản, nhà cửa lên đến 30 tỉ USD tại Mỹ. Thế nhưng nhiều người Mỹ lại không mua bảo hiểm do lũ lụt.
Theo báo New York Times, tuy nhiên chỉ 40% con số thiệt hại đó được các hãng bảo hiểm thanh toán, gánh nặng còn lại chính quyền liên bang sẽ phải lo.
Chính sách bảo hiểm nhà riêng ở Mỹ nhìn chung chỉ đền bù cho các hư hại gây ra do gió, và trong một số trường hợp là nước ngập trong các trận bão.
Nhưng trong gần nửa thế kỷ qua, hầu hết hư hại do lũ đều do Chương trình bảo hiểm lũ lụt quốc gia Mỹ bồi thường. Bản thân chương trình này cũng đang phải đối mặt với khó khăn tài chính.
Hiện chính lũ lụt mới gây ra thiệt hại lớn nhất trong cơn bão Harvey. Tại những khu vực dân cư mà chính quyền khuyến cáo, và thậm chí là bắt buộc, mua bảo hiểm lũ lụt lại ít có người dân nào làm điều này.
Đơn cử như ông Watson sống ở một khu vực dễ có khả năng xảy ra lũ ở South Carolina. Ông nói chỉ có có gia đình ông và một vài người hàng xóm bỏ tiền ra mua bảo hiểm lũ lụt, dù chi phí này khá thấp so với cam kết bồi thường.
“Bảo hiểm đó khá rẻ” - ông Charles C. Watson Jr., nhà sáng lập Enki Holding L.L.C - công ty chuyên phân tích dữ liệu thiên tai, cho biết. Ông Watson ước tính giá trị thiệt hại đối với nhà cửa sau trận bão Harvey này vào khoảng 30 tỉ USD.
Cơ quan Quản lý tình trạng khẩn cấp liên bang Hoa Kỳ có công bố một số bản đồ các khu vực lũ trong 100 năm và đưa ra tỉ lệ bảo hiểm dựa trên dữ liệu này. Bản đồ nêu chi tiết nơi các cơn bão có thể đổ bộ, hoặc con sông nào có thể tràn bờ.
“Tuy nhiên, chúng không dự báo được tình huống khi lượng mưa vượt quá công suất của hệ thống thoát nước bão. Đó là những gì xảy ra ở Houston, ở một quy mô chưa từng ai chứng kiến trước đây” - bà Carolyn Kousky, một chuyên gia về chính sách của Mỹ, bình luận.
Điều này có nghĩa nhiều người sở hữu nhà đang lội nước bì bõm ở Houston chưa từng bị bắt buộc mua bảo hiểm lũ lụt, lý do là điền sản của họ không nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng của lũ.
Những ai không có bảo hiểm sẽ phải nộp đơn xin trợ cấp hoặc nhận các khoản vay rẻ từ chính quyền liên bang. Thời gian nhận được tiền sẽ bị trì hoãn do các thủ tục, ấy là trong trường hợp yêu cầu của họ may mắn được chấp nhận.
Chương trình bảo hiểm lũ lụt quốc gia ở Mỹ được hình thành năm 1968, sau khi hầu hết các công ty bảo hiểm tư nhân ở Mỹ dừng bảo hiểm loại thiên tai này. Lý do là họ không thể thu số tiền đủ cao để bù đắp cho khoản bồi thường cam kết.
Mức bồi thường tối đa cho một căn nhà theo chương trình này là 250.000 USD, tài sản bên trong là 100.000 USD, và 500.000 USD cho một công trình kinh doanh cùng tài sản bên trong.
Tuy đặt ra giới hạn bồi thường như vậy, khả năng tài chính của chương trình bảo hiểm cũng đã khá yếu. Khi cơn bão Katrina phá tan hoang ở Mỹ hồi năm 2005, chương trình đã phải vay 17 tỉ USD từ Bộ Tài chính Mỹ để thanh toán các khoản thiệt hại và cho đến nay chưa trả hết nổi số nợ.
Trước khi được giải cứu, cô Cathy Pham, nhân vật chính trong bức ảnh cứu hộ đợt bão Harvey đang gây xúc động toàn cầu, còn bị kẹt trên tầng của ngôi nhà bị ngập lênh láng ở Houston.
Nguy cơ dịch bệnh và rò rỉ hóa chất do lũ lụt
Giới chức y tế Mỹ ngày 28-8 cảnh báo tình trạng lũ lụt nghiêm trọng do siêu bão Harvey đã làm tăng nguy cơ dịch bệnh ở nước này.
Giám đốc Trung tâm Ngăn ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Renee Funk nhấn mạnh nguy cơ lớn nhất hiện này là bị chết đuối khi nước dâng, đặc biệt là với những người bị mắc kẹt trong xe.
Bên cạnh đó, khí độc carbon monoxide (CO) thải ra từ các máy phát điện di động do tình trạng mất điện có thể khiến người dân bị ngộ độc hoặc tử vong.
Việc ngâm mình trong nước lũ có thể gây ra tình trạng mẩn ngứa, do nước bị nhiễm các hóa chất từ ga-ra và nhà kho của người dân.
Bà Funk khuyến cáo người dân nên vệ sinh sạch sẽ ngay sau khi tiếp xúc với nước lũ.
Trong khi đó, nguy cơ nhiễm bệnh từ muỗi thì chưa phải là mối đe dọa tức thời, do nước lũ sẽ cuốn trôi các ổ lăng quăng.
Các căn bệnh do vi khuẩn gây ra như salmonella và E. coli cũng là mối quan ngại lớn, mặc dù dịch tả ít có khả năng gây nguy hiểm tại thành phố Houston của bang Texas, so với hệ quả sau các thảm họa tự nhiên tại các nước đang phát triển.
Cùng ngày, nhà chức trách bang Texas đã cảnh báo tình trạng rò rỉ hóa chất tại các thành phố La Porte và Shoreacres, đồng thời khuyến cáo người dân ở lại nơi trú ẩn và tắt điều hòa. Hai khu vực này nằm cách thành phố Houston 40 km. (TÚ ANH)
